Dom Hundertwassera (Hundertwasserhaus) to kompleks budynków mieszkalnych wybudowany w Wiedniu w latach 1983-1985. Znajduje się na rogu ulic Kegelgasse 34-38 i Löwengasse 41-43, w dzielnicy Landstraße. Koncepcją twórcy (a raczej twórców, o czym dalej) jest nawiązanie dialogu z przyrodą jako równoważnym partnerem człowieka – na tarasach, balkonach i w innych niespodziewanych miejscach rośnie wiele roślin – krzewów i drzew. Ponadto zastosowano wiele rozwiązań, które mają na celu ucieczkę od linii prostych i regularności w kształcie budynku.
Hundertwasser – artysta i architekt
Friedensreich Hundertwasser zaczynał jako malarz. Jednak od początku lat 50. coraz bardziej koncentrował się na architekturze, pisał i występował ze swoimi wykładami, opowiadając się za naturalnymi formami rozkładu w architekturze. W 1972 roku zlecił wykonanie pierwszych modeli architektonicznych dla programu telewizyjnego Wünsch dir was, aby zademonstrować swoje pomysły na zalesione dachy.
W wykładach na akademiach i przed stowarzyszeniami architektów Hundertwasser wyjaśniał swoje obawy dotyczące architektury w harmonii z naturą i człowiekiem. Bruno Kreisky, ówczesny kanclerz federalny, w piśmie z 30 listopada 1977 roku do Leopolda Gratza, nadburmistrza Wiednia, zaproponował, aby Hundertwasserowi umożliwić realizację jego pomysłów w dziedzinie architektury poprzez umożliwienie mu budowy projektu mieszkaniowego, na co Leopold Gratz zaprosił Hundertwassera do stworzenia budynku mieszkalnego według jego pomysłu. W tym celu zaproszono również architekta Josefa Krawinę, aby dołączył do artysty i pomógł mu wcielić jego pomysły w życie.
Dom Hundertwassera – projekt
W sierpniu i wrześniu 1979 roku architekt Krawina przedstawił Hundertwasserowi swoje wstępne projekty. Hundertwasser odrzucił je jako reprezentujące odmienne od jego idei, prostoliniowe siatki modułowe, z którymi konsekwentnie walczył. Ostatecznie dom został zbudowany w latach 1983-1985 według pomysłów i koncepcji Hundertwassera przy współudziale architekta Josefa Krawiny i architekta Petera Pelikana. Budynek charakteryzuje się on pofałdowanymi podłogami, dachem pokrytym ziemią i trawą oraz wielkimi drzewami wyrastającymi z wnętrza pomieszczeń. Hundertwasser nie wziął za projekt domu żadnego wynagrodzenia, twierdząc, że warto było, aby na jego miejscu nie powstało coś brzydkiego. W domu znajdują się 53 mieszkania, cztery biura, 16 prywatnych tarasów i trzy tarasy wspólne. Ponadto, posadzono w sumie 250 drzew i krzewów.
Dom Hundertwassera – uznanie autorstwa
W 2001 roku, 20 lat po wycofaniu się architekta Krawiny z projektu, firma H.B. Medienvertriebsgesellschaft mbH pod kierownictwem Haralda Böhma zachęciła architekta Krawinę do prawnego uzasadnienia jego roszczeń jako współtwórcy domu Hundertwassera. W dniu 11 marca 2010 r., po ośmiu latach postępowania sądowego, austriacki Sąd Najwyższy uznał Josefa Krawinę, wraz z Friedensreichem Hundertwasserem, za współtwórców domu, co skutkuje zakazem rozpowszechniania przez Fundację Hundertwasser Non-Profit jakichkolwiek ilustracji lub replik domu bez uznania Krawiny za współtwórcę. Zgodnie z orzeczeniem, Hundertwasser był jedynym duchowym twórcą budynku, jednak Krawina musi zostać uznana za równorzędnego współtwórcę i otrzymywać równy udział we wpływach z tantiem.
