Krótka, ale jakże symboliczna dla tego regionu wycieczka na przedgórzu Gór Rychlebskich z trzema głównymi trakcjami turystycznymi. Urokliwa trasa z miejsocowości Javornik, przez zamek Janski Vrch, formację skalną Certova Kazaltena, ruiny zamku Rychleby (Reichenstein) i dalej tworząc pętlę, powrót trasą pieszo-rowerową. Na tym odcinku miajmy ukrytą w lesie chatę, której dokładnej lokalizacji nie będziemy jednak zdradzać.
Javornik i zamek Janski Vrch
Zamek Jánský Vrch to pierwszy punkt turystyczny naszej wycieczki. Położony jest na skalistym wzgórzu nad miastem i stanowi naturalną dominantę miasteczka Javornik w północnych Czechach (Góry Rychlebskie), położonego tuż przy granicy z Polską, niedaleko miejscowości Nysa, Paczków i Otmuchów. Historia zamku związana jest z biskupstwem wrocławskim, które od 1348 r. było właścicielem zamku i całej ziemi jesenickiej. Trasy zwiedzania zamku prowadzą przez sale reprezentacyjne z wystawą kolekcji fajek, jednej z największych w Republice Czeskiej, oraz z informacjami o gospodarczym zapleczu zamku. Rarytasem jest unikatowe zachowane oświetlenie gazowe wnętrz i głównego dziedzińca zamku. Cenna jest również kolekcja tekstyliów domowych znajdujących się w zamku, a zwłaszcza oryginalne 150-letnie zasłony. Więcej informacji turystycznych znajdziecie Państwo na stronie internetowej zamku – zamek-janskyvrch.cz/cs.
Kaplica św. Antoniego
Idąc dalej naszym czerwonym szlakiem podążamy aleją dorodnych dębów w kierunku kolejnych atrakcji turystycznych wokół Javornika i Gór Rychlebskich. Mijamy kaplicę św. Antoniego i źródło wody pitnej gdzie możemy uzupełnić nasze zapasy.
Certova Kazaltena – formacja skalna i punkt widokowy
Druga atrakcja wycieczki to Certova Kazaltena (pol. Diabelska Ambona), formacja skalna z prostopadłą południową ścianą o wysokości 13 metrów, kształtem przypominająca kościelną ambonę. W pobliżu głównego punktu widokowego znajduje się drugi, mniejszy. Oba są otoczone żelaznymi balustradami, które zostały wykonane przez jawornickiego kowala Augusta Scholza w latach 1891-1892. Nad skałą znajduje się drewniany schron turystyczny.
Ruiny zamku Rychleby (Reichenstein)
Zamek Rychleby, a raczej jego ruiny to trzeci punkt kulminacyjny naszej wycieczki. Został zbudowany w ostatniej ćwierci XIII wieku. W 1910 r. ruiny przebudowano, tworząc punkt widokowy, a wieżę przesunięto. Zachował się mur obwodowy, pozostałości bergfrytu (cylindrycznej wieży), dwa budynki i brama wieżowa.
Zamek Rychleby, którego ruiny znajdują się około 4 km idąc czerwonym szlakiem na zachód od Javornika, na skalistej wychodni Přílbový vrch, opadającej stromo do doliny potoku Račí, jest jedną z tych średniowiecznych fortyfikacji, których istnienia nie dokumentują żadne pisemne przekazy. Nawet nazwa zamku nie jest oryginalna. Niemcy znacznie później zaczęli nazywać ją Reichenstein, od nazwy pasma górskiego, którego główny grzbiet rozciąga się od miasta Reichenstein do Pomezí. Ponieważ XIX wieku nazwał ten grzbiet górski Rychleby, nazwa ta jest używana również w odniesieniu do zamku, podobnie jak w języku niemieckim.
Kiedy zamek Rychleby został zbudowany?
Nie jest możliwe dokładne ustalenie, kiedy zamek został zbudowany. Niektórzy miejscowi historycy datują jego początki na XII wiek i wiążą go z zamkiem Karpenstein w Kladsku, który należał do rodu Glubošów, na podstawie znalezienia na pałacu mieszkalnym herbu, na którego rysunku widziano rybę. Jednak na podstawie struktury budynku można stwierdzić, że zamek pochodzi najwcześniej z drugiej połowy XIII wieku.
Jedna z dość niedokładnych informacji głosi, że biskup ołomuniecki Stanisław I. Na początku XVI w. Thurzo (1497-1540) wysłał przeciwko zamkowi, rządzonemu przez rycerskich pachołków, silną armię, która go zdobyła i zburzyła. Pewne jest to, że na przełomie XV i XVI wieku, prawdopodobnie z powodu odległego położenia i niewygody, został opuszczony i powoli zamieniał się w ruinę.
Odrestaurowanie Zamku Rychleby
Ruiny zamku Rychleb zostały odrestaurowane na początku XX wieku przez miejscowych pasjonatów historii zgodnie z ich wyobrażeniami o wyglądzie średniowiecznych zamków. Ściany, widoczne tylko w fundamentach, zostały znacznie podwyższone, a ramy okienne znalezione w gruzach zostały samowolnie wstawione. Do ruin wieży strażniczej dobudowano kamienne stopnie. W podobny sposób zmodyfikowano ruiny głównej wieży.
